Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yüksek frekanslı data sağlayan kartlı harcamaların ekonomik talebi izleme açısından değerli bir gösterge olduğunu fakat bu bilgilerin hakikat yorumlanabilmesi için ödeme alışkanlıklarındaki değişimlerin dikkate alınması gerektiğini açıkladı. Banka, son devirde kartlı harcamalardaki artışın yalnızca talep kaynaklı değil, nakitten karta geçişin hızlanmasıyla da alakalı olduğuna vurgu yaptı.
TCMB’nin blog yazısında, kartla yapılan harcamaların 2021 sonrası özel tüketim kaleminden bariz biçimde ayrıştığına işaret edildi. Bu farklılaşmanın, tüketici talebinden çok ödeme tercihlerindeki dönüşümle kontaklı olduğu belirtildi.
Özellikle dijitalleşme, temassız ödeme sistemleri ve yüksek enflasyon nedeniyle nakit kullanımının azalmasının kartlı harcamaları artırdığı tespitine yer verildi. Banka, bu nedenle kartlı harcamaları talep göstergesi olarak değerlendirirken, ödeme alışkanlıklarından kaynaklı artışı arındırmanın kıymetine dikkat çekti.
Bu kapsamda TCMB, akaryakıt bölümünden örnek alarak toplam satışlar üzerinden kart kullanım oranı hesapladı. Bu prosedürle, ödeme tercihinin tesirinden arındırılmış kartlı harcama verisinin özel tüketim eğilimleriyle daha uyumlu hareket ettiği görüldü.
Sonuç olarak, TCMB’nin tahliline nazaran, kartlı harcamalar ekonomik talep için hâlâ kıymetli bir gösterge lakin sağlıklı kıymetlendirme için ödeme alışkanlıklarındaki değişimin hesaba katılması gerekiyor. Bu düzeltmeyle birlikte, mali sıkılaşmanın tesiriyle tüketimdeki artışın daha ölçülü seyrettiği gözlemleniyor.