Transit anlaşmasının sona ermesiyle Rus gazının Avrupa’ya ihracatı durduruldu

Rusya’nın Avrupa’ya giden en eski doğalgaz rotasının kapatılması, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ele geçirmesiyle başlayan on yıllık gergin münasebetlere son verdi. Ukrayna, sonraki yıl Rus gazı alımını durdurdu.

“Rus gazının geçişini durdurduk. Bu tarihi bir olay. Rusya pazarlarını kaybediyor, mali kayıplar yaşayacak. Avrupa zati Rus gazından vazgeçme kararı aldı,” dedi Ukrayna Enerji Bakanı German Galushchenko bir açıklamada.

Şubat 2022’de başlayan savaş nedeniyle gaz akışının durdurulması bekleniyordu. Ukrayna, askeri çatışmalar nedeniyle muahedeyi uzatmayacağında ısrarcıydı.

Sektörden bir kaynağa nazaran, Gazprom geçen yıl, Rusya’nın Avrupa’ya boru sınırıyla yaptığı toplam doğalgaz ihracatının yaklaşık yarısını oluşturan Ukrayna üzerinden doğalgaz geçişinin olmayacağını varsaymıştı.

Rusya hala Karadeniz yatağındaki TurkStream boru çizgisi üzerinden gaz ihraç ediyor. TurkStream’ın iki çizgisi var – biri Türkiye iç pazarı için, başkası ise Macaristan ve Sırbistan üzere Orta Avrupa müşterilerine tedarik sağlıyor.

Avrupa Birliği, 2022 yılında Ukrayna’da yaşanan askeri çatışmanın akabinde alternatif kaynaklar arayışına girerek Rus gücüne olan bağımlılığını azaltma eforlarını iki katına çıkardı.

Ukrayna üzerinden Rus gazının alıcısı olan Slovakya ve Avusturya üzere öteki ülkeler de alternatif tedarik yolları ayarladılar .

Bir vakitler Sovyetler Birliği’nin bir kesimi olan Moldova, en berbat etkilenen ülkeler ortasında yer alıyor. Artık gaz kullanımını üçte bir oranında azaltmak için tedbirler alması gerekeceğini söylüyor.

AVRUPA’DAN AÇIKLAMA GELMEDİ

Çarşamba gününün erken saatlerinde Avrupa’dan şimdi bir açıklama gelmedi.

Rusya ile Ukrayna ortasındaki beş yıllık doğalgaz transit muahedesi 1 Ocak’ta sona erdi .

Gazprom, Telegram iletileşme uygulaması üzerinden yaptığı açıklamada, “Ukrayna tarafının bu mutabakatların yenilenmesini tekrar tekrar ve açıkça reddetmesi nedeniyle Gazprom, 1 Ocak 2025’ten itibaren Ukrayna topraklarından transit olarak gaz tedarik etme konusundaki teknik ve türel imkanından yoksun bırakıldı” dedi.

“Moskova saatiyle 08:00’den (05:00 GMT) itibaren Rus gazının Ukrayna toprakları üzerinden taşınması için tedarik süreci yapılmayacak.”

Ukrayna Enerji Bakanlığı da Rus gazının Ukrayna üzerinden taşınmasının “ulusal güvenlik çıkarları nedeniyle durdurulduğunu” söyledi.

Ukrayna, Rusya’dan yılda yaklaşık 800 milyon dolar transit fiyatı kaybıyla karşı karşıya kalırken, Gazprom’un gaz satışlarından kaybı yaklaşık 5 milyar dolar olacak.