Rahmetli babam Muzaffer Özdağ anlatmıştı. Ankara’da, emekli Hava Korgeneral A.E.’nin cenazesi askeri merasimle kaldırılıyor. Cami avlusunda askeri erkân yerini almış. Musalla taşı üstünde bayrağa sarılmış bir tabut. Öğlen namazının akabinde birkaç kişi namazda saf tutuyor. Sonra askeri erkân Chopin’in cenaze marşı eşliğinde tabutun gerisinde yürüyor ve cenaze arabası yola çıkıyor.
Babam bunu anlattıktan sonra, her vakit yorulunca yaptığı üzere, avuçlarıyla yüzünü sıvazlayıp: “Eğer uzaylılar bu sahneyi üstten izlediyse, bu ordu ile bu siviller birebir milletin mensubu olmayabilirler formunda bir rapor yazmışlardır” sıkıntısı.
O günlerde Türkiye bir yandan PKK terörüyle uğraşa devam ediyor, öbür yandan 28 Şubat’ın rüzgârları esiyordu. Güneydoğu’dan gelen şehit cenazelerinin namazını yeniden siviller kılıyor; askeri erkân ise namazın akabinde cenazenin ardında yürüyordu. O günlerde konuştuğum her general ve subaya bunun çok yanlış olduğunu söz ediyor, Türk Milleti’ne kendi şehidinin cenazesini kılmayan bir orduyu izah etmenin mümkün olmadığını söylüyordum.
‘Gürültü’ cezasına reaksiyon gösterdi
Özdağ, 18 Nisan’da Zafer Partili 6 gencin Gayrettepe’de ellerinde “Ümit Özdağ’a Özgürük” pankartıyla yaptıkları sessiz aksiyon münasebet gösterilerek ceza yazılmasına reaksiyon gösterdi. Özdağ, “Polis geliyor ve her birine Kabahatler Kanunu’nun 36/1. unsuru uyarınca ‘gürültü’ gerekçesiyle ceza yazıyor.Ne gürültü var ne şikâyet eden ne de rahatsız olan. Bunun ismi Düşman Ceza Hukuku” dedi.
AKP’NİN 28 ŞUBAT’I
Güneydoğu’da helikopterlerden “Allah’ın ipine sarılın” yazılı bildiriler atıp, şehit cenazesinde kenarda durmak ne izah edilebilir ne de kabul edilebilir bir tavırdı. Türk ordusu ve Türk devleti bu uygulamalarla Türk halkının muhafazakâr kısmıyla yabancılaştı. Başörtüsü ve türbana yönelik izahı mümkün olmayan sert haller, milyonlarca muhafazakârın kendi ülkelerinde ikinci sınıf yurttaş oldukları hissine kapılmasına neden oldu. Ve bu hissiyat AKP’nin politik yükselişini gerçekleştirdiği sosyolojinin ana ruhsal dinamiği hâline geldi.
Aradan 23 yıl geçti. Artık toplum bir manada AKP’nin 28 Şubat’ını yaşıyor. 28 Şubat, muhafazakâr tabanı yabancı hissettirmişti. AK Parti’nin ötekine reva gördüğü 28 Şubat’ı ise 19 Mart sonrasında Düşman Ceza Hukuku uygulamalarına reaksiyon olarak sokaklara çıkan genç, yaşlı, emekli insanlara benzeri bir duyguyu yaşatıyor.
Bu insanların nasıl bir hissiyatla sokağa çıktığını düşünürken, birkaç gün evvel Silivri’de ziyaretime gelen genç bir avukatın söylediği bir cümle, sokaktaki ruh hâlini çok düzgün anlattı. İç Anadolu’dan, esnaf bir aileden, muhafazakâr bir damardan gelen bu genç adam, görüş kabininde yüzünde ıstıraplı bir söz ile şöyle dedi: “Ülke bizim üzere hissetmiyoruz.” Bu, muhtemelen 2000’lerin başında AK Parti tabanının hissettiklerine çok emsal bir histi.
HERKES RAHATSIZ
Türkiye, politik, ekonomik ve toplumsal bir kaosun pençesinde. Politik kutuplaşma düşmanlaşmaya, ekonomik kriz ekonomik programın çöküşüyle buhrana, toplumsal tansiyon ise çatışmaya yanlışsız ilerliyor. Yüksek tansiyon, nasıl ki bedenin organlarını olumsuz etkiliyorsa; toplumsal yüksek tansiyon da siyaseti, ekonomiyi, iktidarı ve muhalefeti olumsuz etkiliyor. Nasıl ki beşerde yüksek tansiyonu tetikleyen etkenler varsa, toplumsal yüksek tansiyonu da tetikleyen birtakım faktörler var. Bunların en değerlilerinden biri, bir müddettir iktidarın muhalefete yönelik uyguladığı düşman ceza hukukudur. Bu uygulamalar o kadar yaygınlaştı ki, ülkede bir müddettir iki farklı hukuk sistemi yan yana işlemeye başladı.
İktidara yakınsanız, yasalar size ya en yumuşak biçimiyle uygulanıyor ya da hiç uygulanmıyor. Benzeri bir şeyi muhalif bir siyasetçi, gazeteci ya da yurttaş yaparsa, kanunların en sert unsurları devreye giriyor. Hukuk sistemimizde yaşanan bu krizi artık “bağımsız yargı” ya da “yargının araçsallaştırılması” üzere kavramlarla açıklamak mümkün değil.
1960 ABD ÖRNEĞİ
Peki, düşman ceza hukuku nedir? Bunu bir benzetmeyle açıklamak istiyorum:
Bugün Türkiye’de muhalifler, 1960’lı yılların sonuna kadar ABD’nin güney eyaletlerinde yaşayan siyah Amerikalılar üzere muamele görmektedir. Kâğıt üzerinde herkes eşit siyasal ve yasal haklara sahiptir. Lakin Mississippi’de yaşayan siyah bir Amerikalı, beyaz bir hâkimin karşısına çıktığında, anayasal ve yasal haklarının fiilen hiç de eşit olmadığını görürdü.
İKTİDAR YANLISI SERBEST
Bugün Türkiye’de muhalifler de birebir tecrübesi yaşıyor. İktidar yanlısı bir trol, İstanbul’daki İsrail Başkonsolosluğu’nu basma daveti yapıyor; kitleler konsolosluğa yürüyor, olaylar çıkıyor, mağazalar tahrip ediliyor, polis ve yurttaşlar yaralanıyor. Fakat hiçbir savcı bu kişiyi tabire bile çağırmıyor. Tıpkı çağrıyı misal sonuçlarla muhalif bir gazeteci yapsa, derhal tutuklanır. Rasim Ozan Kütahyalı’nın “CHP’ye kayyum atanacak” argümanı, iktidar yanlısı gazeteciler tarafından bile reaksiyonla karşılandı. Borsa çöküş yaşadığı için Adalet Bakanı müdahale etti ve Kütahyalı Bolu’dan SEGBİS aracılığıyla Ankara Başsavcılığı’na tabir verdi; akabinde yoluna devam etti. Halbuki birebir açıklamayı muhalif biri yapsaydı tutuklanırdı.
Düşman ceza hukuku, maddede cürüm olarak tanımlanmayan münasebetlerle insanların tutuklanması manasına gelir. Örneğin Ayşe Barım, maddede olmayan “etki ajanlığı” suçlamasıyla tutuklandı. Mahkeme kendisini özgür bırakmasına karşın, savcılık bu karara yasaya alışılmamış biçimde Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz ederek Barım’ı tekrar tutuklattı.
Bir yurttaşın ulaşabileceği en yüksek yargı organı Anayasa Mahkemesi’dir. Kararları TBMM’yi ve tüm yargı organlarını bağlar. Lakin Can Atalay davasında iktidar, Anayasa Mahkemesi kararını tanımadı. Bu açıkça düşman ceza hukuku uygulamasıdır. Anayasal haklar yok sayılmaktadır.
MİLYONLAR İSYAN EDİYOR
Düşman ceza hukuku; toplumu şoklara, belirsizliğe, kaygıya ve en nihayetinde isyana sürükler. Bugün meydanları dolduran milyonlar, aslında bu hukuka isyan etmektedir.
Üstelik bu tüzel bozulma yalnızca muhalefeti değil, iktidar yanlılarını da rahatsız ediyor. Sayın Bahçeli’nin İmamoğlu davasına dair çıkışı, mevcut hukuk anlayışına içeriden bir düzeltme teşebbüsüdür. AKP’nin TBMM kümesindeki kimi kıymetli isimlerin sessizliği, eski sözcü Hüseyin Çelik ile Şamil Tayyar’ın tenkitleri de bunu doğruluyor.
MHP’nin TBMM’deki önde gelen hukukçularından Feti Yıldız da ceza yargılamasında ölçülülük unsurunun ihlal edildiğini şu sözlerle ifade etti:
“Tutuklama, mutlak mecburilik yoksa yerine öbür önlemler düşünülmelidir.”
EKONOMİ ÇÖKTÜ
Her ne kadar “düşman ceza hukuku” demese de mevcut uygulamaları eleştirmiştir. Birebir biçimde yüksek yargı mensupları ortasında da artan bir rahatsızlık vardır.
Yargıtay 1. Başkanvekili Ahmet Ömeroğlu şöyle diyor:
“Tutuklama bir önlem değil midir? Kuralları çok zordur, istisnai durumlarda uygulanması gerekir. Bir insanın en değerli pahası onurudur, onurudur. Failin kimliği, partisi, cinsiyeti ne olursa olsun; hiç kimsenin onuruyla, onuruyla oynama hakkımız yoktur.”
Yüksek tansiyon yalnızca muhalefete değil, iktidara da ziyan veriyor. Düşman ceza hukukunun 19 Mart – 19 Nisan ortasında hazineye maliyeti 50 milyar doları bulmuştur. Artan enflasyon, faizler ve iktisat programının çöküşü… Tüm bunlar düşman ceza hukuku uygulamasının dolaylı sonuçlarıdır.
Yeni Şafak gazetesinin Maliye Bakanlığı bürokrasisini suçlayan yayınları da bu krizin öteki bir yansımasıdır. Ulusal vicdanı yaralayan, ekonomik krizi derinleştiren, muhalefeti yok etmeye odaklı bir politika, milli birliği tesis edemez.
FELAKETE GÖTÜRÜR
PKK ve DEM ile barışalım, geri kalanları ikinci sınıf yurttaş ilan edip diz çöktürelim anlayışı, Türkiye’yi barışa değil, felakete götürür.Yapılması gereken çok açıktır:
Anayasa ve kanunları tüm yurttaşlara eşit ve tarafsız biçimde uygulamak.İktidar seçmeninin ve siyasetçilerinin dahi rahatsızlık duyduğu bu düşman ceza hukuku uygulamalarından vazgeçmek; ekonomik krizden çıkışın da birinci ve zarurî adımıdır.