Piyasaların yavaşlama beklentisi ile yüzde 2 civarında iddia yaptığı mayıs ayı enflasyon dataları, don ve kuraklığa karşın sürpriz yaparak düşüş kaydetti. Enflasyon, besin fiyatları ile beklentilerin epeyce altına geriledi. Analistlerin bilhassa besin fiyatları, giysi ve ayakkabı tesiri ile aylık bazda yüzde 2 yıllık, bazda ise yüzde 36 beklediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran yıllık yüzde 35.41, aylık yüzde 1.53 arttı. ENAG aylık yüzde 3.66, yıllık yüzde 71.23, İTO ise aylık yüzde 2.83, yıllık yüzde 46.57 hesaplamıştı. Nisanda gerçekleşen zirai don felaketinin yansımasının beklendiği mayıs bilgilerinde, besin ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.71’lik sürpriz bir azalış açıklanırken, uzamanlar ve analistler bilgilerin düşük maaş artırımlarına taban hazırladığı yorumlarını yaptı.
Mahfi Eğilmez
DÜŞÜYORMUŞ ÜZERE YAPMAKLA DÜŞMEZ
Beklentilerin altında gelen bilgileri kıymetlendiren İktisatçı Mahfi Eğilmez, “Enflasyon düşüyormuş üzere yapmakla enflasyon düşmez lakin gaye düşük fiyat artışları ve düşük kira artırımları için taban hazırlamaksa iş diğer olağan. Gerçeklerin üzerini örterseniz hiçbir sorunu kalıcı olarak çözemezsiniz” dedi. Başşehir Üniversitesi Finans ve Bankacılık Kısmı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Şenol Babuşcu ise “Emekli ve memur maaşlarına düşük artırım için enflasyon ayarı” değerlendirmesini yaptı. Datalara bakıldığında da aylık bazdaki düşüşe karşılık besin fiyatlarının yıllık enflasyonu sürükleyen ana etkenlerden biri olduğu görülüyor. Besin ve alkolsüz içecekler yıllık yüzde 32.87’lik artarken, yıllık enflasyona olan yüzde 8.25’lik katkısı ile konuttan sonra en fazla tesir eden küme oldu. Konuttaki yıllık artış yüzde 67.43, enflasyona katkısı ise yüzde 9.34 oldu.
Sepette sürpriz yumurta
Türkiye İstatistik Kurumu datalarında fiyatı en çok düşen eserlerde başı besin eserleri çekerken, yumurta, tavuk eti, zerzevat, peynir ve süt üzere temel besin eserlerinin tamamında “sürpriz” fiyat düşüşleri açıklandı. Bu yıl tesirli olan kuş gribi nedeniyle doruğa tırmanan yumurta fiyatları mayıs ayında yıllık bazda yüzde 80.24 artarken, aylık bazdaki yüzde 18.81’lik düşüşle fiyatı en çok düşen eser oldu. Sebzede yıllık yüzde 33.49’luk fiyat artışına karşılık aylık bazda yüzde 18.58’lik düşüş açıklanırken, balıkta yüzde 6.70’lik, tavuk etinde ise yüzde 3.73’lük düşüş açıklandı. Yeniden TÜİK datalarına nazaran mayıs ayında süt fiyatları yüzde 0.42, peynir fiyatları ise yüzde 0.63 düştü. Mayısta artırım şampiyonu olan ana harcama kümesi ise yüzde 6.97 ile giysi ve ayakkabı oldu. Öteki taraftan yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 23.13 artarken, aylık
bazda ise 2.48 arttı.
Enflasyon %2’ye sıkıştı
Verileri pahalandıran Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Ali Hakan Kara “Merkez Bankasının en sevdiği enflasyon eğilim göstergesi medyan enflasyon son bir yıldır aylık yüzde 2 civarına sıkıştı. Enflasyon ataleti dediğimiz şey tam da bu. Yeni bir şok gelmezse ve sıkı siyasetten geri adım atılmazsa önümüzdeki aylarda yüzde 1.5’lere yanlışsız düşmesini bekliyorum” dedi.
Hakan Kara
‘Yıl sonu %20’lere ulaşırız’
Enflasyonun 2021 Kasım ayından sonraki en düşük düzeye indiğini aktaran Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Dezenflasyonla birlikte yatırım ortamı güzelleşecek, yüksek büyümeyle refah artışı sağlanacak” dedi. Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ise “Uyguladığımız iktisat programı sayesinde bu yıl sonunda 20’li sayılara ulaşmayı hedefliyoruz” dedi.
Cevdet Yılmaz